Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği Derneği Genel Sekreteri, Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Uzmanı Osman Abalı, konuşma ve dil gelişiminin, iletişim ile sosyal hayatın en önemli öğesi olduğunu belirterek, "Kişi, iletişim araçlarıyla kendini ifade eder ve hayatını devam ettirir. Konuşma ve iletişimin eksik kaldığı bir hayatta birçok sıkıntının gelişmesi açısından zemin hazırlanmış olur" dedi.
Çocuğun zamanında konuşmasının, psikososyal gelişimin aşamalarının düzenli olması, çocuğun sosyal ilişkilerinin ve gelişiminin normal olması, zeka ve öğrenme kapasitesinin normal seviyeye gelmesi için gerekli olduğuna dikkati çeken Abalı, "Eğer çocukta anatomik ve psikiyatrik bir sorun yoksa, genelde ilk 6 ayında yavaş yavaş heceler çıkmaya başlar. 12. aydan itibaren kelimeler çıkaran çocuk, 18. aydan itibaren de cümle kurmaya başlar" diye konuştu.
Bazı çocukların, hiçbir problemi olmadığı halde geç konuşmaya başladığını dile getiren Abalı, anne babaların, belli bir dönem beklendikten sonra hala konuşmayan çocukları için gerekli incelemeleri yaptırmalarının uygun olacağını söyledi.
Kendi halinde olan, çok fazla uyarı almayan çocuklarda, hastalık ve bedensel bir sorun olmamasına rağmen geç konuşma ve iletişim sorunları olabileceğine dikkati çeken Abalı, şu bilgileri verdi:
"Çocuğun doğduğu andan itibaren insanlar arasında olması, onunla konuşulması, sevilmesi, oyun oynanması, onun gerekli çevresel uyarıları alarak konuşmasını hızlandıracaktır. Diğer yandan etrafında fazla insan bulamayan, kendi halinde kalan çocuklarda bu gelişim geri olabilmektedir."
Hastalık ve bedensel bir sorunu olmadığı halde işitme sorunu yaşayan çocuğun konuşma ve iletişim yönünde gelişimini hızlandırmak için ailelere büyük görevler düştüğünü dile getiren Abalı, anne-babalara şu önerilerde bulundu:
"Çocuğa sevgi ve huzur dolu bir aile ortamı hazırlayın ve yaşı ne olursa olsun onunla sık sık konuşun. Çocukla birlikte vakit geçirin ve yaşına uygun oyunlar oynayın. Onun kendi haline kalmasına izin vermeyerek, mümkün olduğunca yaşıtlarıyla birlikte oyun oynamasını, sosyal ortamlarda bulunmasını sağlayın."
Aşırı televizyon izletmeyin
Özellikle 0-3 yaş grubundaki çocukların televizyonda saatlerce müzik ve reklam izlemesinin de belli sakıncaları beraberinde getirdiğini belirten Osman Abalı, şöyle devam etti:
Bu yaşlarda çok fazla televizyon izleyen çocuklarda dış dünyadan kopma, kendi halinde olma eğilimi, insanlardan ve insanlar arası ilişkilerden uzaklaşma, nesneler ile daha fazla ilgilenme, duygusal alışverişten vazgeçme, konuşmama, yaşıtları ile ilgilenmeme, seslenince bakmama gibi durumların olduğu psikiyatrik bir tablo gelişebilir. Buna bağlı olarak çocukların konuşması gelişmez veya geliştikten sonra gerileyebilir.
Bu durum geç fark edildiği zaman konuşma sorununun yanı sıra bir çok sorunun eşlik ettiği lisan ve sosyal gelişiminde bozulmaların olduğu psikiyatrik bir durum gelişebilir.